නිහඬවම සමුගත් මහාලිංගම් සර්

මහාචාර්ය මහලිංගම් ගැන ලියන්න ඕනි කියලා හිතුවේ බෝහෝ කාලයකට ඉස්සරයි.  කරුණු කාරණා ගොනු කරගත්තා. ඡායාරූපත් සොයා ගත්තා. ඒත් මගෙ අතින් ඒ වැඩේ සිදු වුනේ නෑ. ඒ ගැන දැන් තියෙන්නේ පසුතැවිල්ලක්.  මහලිංගම් සර්ගේ සමු ගැනීමත් එක්කම ආපහු සැරයක් ඔවුන් ගැන මතකය  ආවර්ජනය කරන්න වුණා.

               ඔහුගේ වියෝව ආරංචි වෙනකොට මම හිටියේ කෑගල්ල පංතියේ. ඉන්ටවල්  වෙලාවේ දි මං ගොඩක් කල්පනා කළා.  අපේ රට කියන්නේ  වටිනාකම් සහිත මිනිසුන්ගෙන් පිරුණු තැනක්. ඒත් මොකක්දෝ අවාසනාවකට ‍බෝහෝමයක්  ඇගයීම් ලැබෙන්නේ නො වටිනා මිනිසුන්ට.  මං දැක්කා එක්තරා පුද්ගලයෙක් මේ සිද්ධිය ගැන මුහුණු  පොතේ දාපු සටහනක තිබුණා  ‘මෙහෙම කුණු හොයනා ජාතියකට   මැණික් කුමට ?‘   හරියටම හරි නො වටිනා පුද්ගලයන්ගේ ඕපාදුප ගැන පත්තරවල පිටු ගනන් ලියවෙනවා. 

          අතීතයට හිත දිව යද්දී පේරාදෙණිය  ඉංජිනේරු පීඨය මතක් වෙන  හැම මොහොතකම එහි ඇති ජෙට් එන්ජිම හිතට එනවා. ඒත් එක්කම ඒ යුග පුරුෂයාගේ රූපකාය මැවී පෙනෙනවා. හැමදාම උදේට දැකපු ඒ සුන්දර මිනිසා මතකයට  එනවා. එතුමන්ගෙන් ඉගෙන ගැනිමට ලැබීමත් පිනක් කියලා හිතෙනවා. සුපිරි චරිත විදියට හිටපු ඇත්තටම සුපිරි වැඩ කරලා තිබුණු මහචාර්යවරු හිටියා. ඒත් ඒ සමහර අයට තමන් දන්න දේ තේරෙන්න උගන්වන්න බැහැ.  ඒත් මහලිංගම් සර් ඊට වෙනස් නේද කියලා ඉගෙන ගත්ත පළමු දවසෙම තේරුණා.  එතුමන්ට තිබුනේ කරුණාභරිත හදවතක්.  මා දුටු නිහතමානීම මහචාර්යවරයා කව්ද  කියලා ඇහුවොත් දෙපාරක් හිතන්න ඕනි නෑ.  එතුමන්ම    ලෝකයට හොයා ගත්ත මුල ධර්මය උගන්වන විටවත් ඒ  ගැන පම්පෝරි ගැහුවේ නැහැ කියලා Mechanical Engineering කරපු සහෝදරයෙක් කීවා මතකයි.   

         දැන් මම කියන්න යන්නේ මීට කාලයකට  ඉහත වෙච්ච දෙයක් ගැන. එතකොට ඔහු යාන්ත්‍රික ඉංජිනේරු විද්‍යාව පිළිබඳ  ආචාර්යවරයෙක්.  තරුණ ඉංජිනේරුවරයක් සිය ප්‍රායෝගික බුද්ධිය සිසුන්ට බෙදා දෙමින්  පේරාදෙණිය ඉංජිනේරු පීඨයේ සිය සේවය  ලාබාදෙමින් සිටියා.  එවකට එංගන්තයේ සුප්‍රකට  රොයිස් සමාගම ඇවුරෝ ජෙට් එන්ජින් නිෂ්පාදනය කරමින් සිටින යුගය.  ඔවුන්ගේ  ඇවුරෝ ජෙට් එන්ජිමේ හටගත්  කාර්මික දෝෂයක්  නිසා සමාගම තුළ විශාල අර්බුදයක් පැන නැගුණා. එංගලන්තයේ  පමණක් නොව ලෝතයේම සිටි Air Craft  ඉංජිනේරුවන්ට එය විසඳාගත නො හැකි වුණා.  ඔන්න එතකොට අපේ ආචාර්යතුමාට එවකට ලංකාවත් එංගලන්තයත් අතරවු රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික  සබඳතා හරහා කැඳවීමක් ලැබුණා.  

                   ඇවුරෝ ජෙට්  එන්ජිමේ සිදුවන දෙදරීම (Vibration)  සඳහා හේතුව සොයා ගැනීමත් එයට ස්ථීරසාර විසඳුමක් සොයා ගැනීමටත් ඔහුට හැකි වුණා.  සුද්දන්ට විසඳාගත නොහැකි වු අභියෝගය  ඉදිරියේ  ඔහු  මහ  ජයග්‍රාහකයා  වුණා.  

                   ඔහුගේ වික්‍රමය කෙරෙහි  අතිශය පැහැදීමට පත් වු සමාගම එහි සේවයට ඔහුට ආරාධනා  කිරීම නිතැතින්ම සිදු වන්නට ඇති. එහෙත් අපගේ කතානායකයා එහෙත්  එය ප්‍රතික්ෂේප කරන්නේ ලංකාවේ ඉංජිනේරු ශිෂ්‍යන්ට දැනුම ලබා දීම ඊට ඉහලින් සැලකු නිසාවෙනි. 

                අද කාලයට සාපේක්‍ෂව අද කාලයේ චරිත  දිහා බැලුවම මේ සිද්ධිය අදහන්නත් අමාරුයි.  ඉතින් අවසානයේ දී ඔවුන් අහනවා මේ කරපු විසල් සේවය වෙනුවෙන් ඔබට කුමක් අවශ්‍යද කියා.  අන්න එතන දි  තමයි ඔහු පේරාදෙණිය සරසවියේ ඉංජිනේරු පීඨය වෙනුවෙන් ජෙට් එන්ජිමක් ඉල්ලා  සිටින්නේ.  අන්න එකනදි තමයි හරස්කඩ පෙන්නුම් කරන ජෙට් එන්ජිම ලැබෙන්නෙ.  ඉතින් දැන් ඔබටත් වැටහෙනවා ඇති ඔහු යුග පුරුෂයෙක් බව.  නිහතමානීත්වයේ ප්‍රතිමුර්තියක් බව උතුරටත්, දකුණටත් ආදර්ශයක් බව.

ඇව්රෝ ජෙට් එන්ජිම

              පේරාදෙණිය ඉංජිනේරු පීඨයේ දී ඔහු තමන්ගේ සේවා කාලය තුළ දී ‘Machine lab‘  එක ඉතාම පිළිවෙලකට තබා ගෙන ගියා .  තමන්ම සාදාගත් උපකරණ යොදා ගෙන අපුරූවට දේශන පැවැත්වුවා. තමාගේ ආචාර්ය උපාධිය වෙනුවෙන් ඔහු ඉදිරිපත් කළ පර්යේෂණ  වාර්තාවක් ඉතා උසස් එකක් වුනා.  යාන්ත්‍රකයේ එන කම්පන ගැන සොයා ගැනිම් එහි අඩංගු කොට තිබුනා.  එම පර්යේෂණ වාර්තාව ගැන ලෝකයේම විද්වතුන්ගේ කතාබහට ලක් වුනා. 

           සාමාන්‍ය ආචාර්ය උපාධියකට වඩා ඉහළ උපාධියක් වන යම් ක්‍ෂේත්‍රයන් වෙනුවෙන් විශේෂ කාර්යභාර්යක් සිදු කළ අයෙකුට පමණක් පිරිනමන D.sc   ගෞරව උපාධියක් ලබාගත් ලංකාවේ පළමු වැන්නා මහචාර්ය මහලිංගම් බව මා අසා තිබෙනවා. රැහැන් රහිතව වයිබ්රේෂන් පාවිච්චි  කරමින් විදුලිය ගමන් කරවීමට ක්‍රමයක් සොයා ගැනීමට ද ඔහු විසින් පර්යේෂණ කරමින් සිටියා. 

                   ඔහු තමන්ගේ පාවිච්චියට යොදා ගත් වාහනයක් අපගේ අවදානයට නිතර ලක් වුණා.  එය නවීන මෝටර් රථයක් වුනේ නැහැ. මොරිස් මයිනර්  වර්ගයේ කාරයක්. ඒක හැම විටම ඉතා හොඳ තත්වයේ තිබුණා.  එය එතුමා ඉතාම ආදරයෙන් පරිස්සමින් පරිහරණය කළා.  එහි එන්ජිම ඉතා හොඳින් ටියුන් කරලා තිබුනා. 

             තමන්ට ඉගැන්වීමට පුළුවන් මුළු කාලයම ඔහු  සිසු සිසුවියන්  වෙනුවෙන් වැය කළා. ලෝකයේ විශිෂ්ටතම යාන්ත්‍රික ඉංජිනේරුවරයෙකු වන මහලිංගම් විශ්‍රාම ගත් පසු තමන්ගේ මුල්ගම්පොල නිවසේ ඉතාම චාම් දිවියක් ගත කළා. යුද්ධය නිම වීමෙන් පසු යාපනයේ පදිංචියට ගියා.  එහි  දී ඉතාම නිහඬ සරල දිවියක් ගත කළා. පසුගිය නොවැම්බර් හතරවන බදාදා යාපනයේ අලවේඩ්ඩි හි මලක්කාම් හි දි  හින්දු  චාරිත්‍රානුකූලව ඔහුගේ අවසන් කටයුතු වුනා.  අපේ රටට අහිමි වුණු මේ සම්පත ගැන බොහෝ දෙනෙක් දන්නේවත් නෑ.

ඔහුගෙ චාම් අවමංගල්‍යය

         අපගේ රටට හා ලාංකිකයන්ට එතුමන්ගෙන් වූ සේවය  සදා කල්  අප සිත්හී තබා ගත යුතු නොවේද?  ලිපිය අවසන් කිරීමට මත්තෙන්  මාගේ සරසවි සගයෙක් මෙන්ම  හිතවත් මිත්‍රයෙක් වන   සිවිල් ඉංජිනේරු පරාක්‍රම සොයුරාගේ පද වැලක් ඉදිරිපත් කිරීමට සිතුනා.

                    

මහාලිංගම්  ඇඳුරුතුමාණනි.

දසුන හැරගියද සදහට  කඳු                          අතරේ

සුවඳ  හද රැදෙයි මල් මත අතු                      පතරේ

අරුම පෑ පියා පැනසර  විදු                          අඹරේ

කඳුල  මෙහි තබා නික්මී ගොස්                   අඳුරේ

ඉපිද   පින්සරව  මනහර තල්                      අරණේ

තරඟ කර දියත ජයගෙන විත්                     පොරණේ

නිබඳ සිප් පොවා දරු කැල වෙත                දෙරණෙ

ඇදුර විය සිප් පවර ගෙන දුන් නැණ            සරණෙ

උදුල මිනි පහණ මිටියාවතට                       නුඹයි

තුමුල ගුණ කඳට පේරාදෙණිය                    ණයයි

නුඹව එහි සැමට අහසේ පිරුණු                   සඳයි

නිවුනු බව අසා ලියගොමු සුසුම්                  හෙලයි

විසල් මහවැලිය නුඹෙ ගුණ රැගෙන            ගොසින්

බෙදයි ලක් පොළව සිඹිමින්  ගලා               නිතින්

එවිට  මල් පිපී ඒ ගුණ රැඳුනු                        බිමින්

සදයි නව ලොවක් ඇදුරුනි නුඹේ                නමින්

                                                            රවින්ද්‍ර බණ්ඩාර